MOOCs (Μαζικά Ανοικτά Διαδικτυακά Μαθήματα)

Τα Μαζικά Ανοικτά Διαδικτυακά Μαθήματα (Massive Open Online Courses-MOOCs) αποτελούν ένα νέο όρο στην εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση.  Τα MOOCs ξεκινούν τη διαδρομή τους από την πρωτοβουλία των Ανοικτών Εκπαιδευτικών Πόρων (Open Educational Resources - OER). 

Η ύπαρξη των MOOCs τοποθετείται το 2008 όταν οι George Siemens και Stephen Downes προσέφεραν ένα ανοικτό διαδικτυακό μάθημα "Connectivism and Connective Knowledge" στο πανεπιστήμιο της Manitoba στον Καναδά (Tharindu et al., 2013).  Το 2012, το περιοδικό "The New York Times" αναφέρει ότι είναι "η χρονιά των MOOCs" και μέχρι το 2013 τα MOOCs είχαν καταγραφθεί στο Αγγλικό Λεξικό της Οξφόρδης.

Ένας λειτουργικός ορισμός για το MOOC είναι ότι αποτελεί "ένα διαδικτυακό ανοικτό μάθημα το οποίο απευθύνεται σε όλους χωρίς περιορισμούς (χωρίς χρεώση και χωρίς περιορισμό αριθμού συμμετεχόντων), συνήθως δομείται γύρω από ένα σύνολο μαθησιακών στόχων σε μία στοχευμένη περιοχή μελέτη, το οποίο τρέχει σε περιορισμένο χρονικό διάστημα (με μία ημερομηνία έναρξης και λήξης) σε μία διαδικτυακή πλατφόρμα που διαθέτει δυνατότητες αλληλεπίδρασης (μεταξύ ομότιμων συνεργατών και μεταξύ εκπαιδευόμενων και εκπαιδευτικών) και διευκολύνει τη δημιουργία μίας κοινότητας μάθησης".  Όπως σε κάθε διαδικτυακό μάθημα, παρέχει εκπαιδευτικό υλικό και εργαλεία αξιολόγησης για την ανεξάρτητη μάθηση (EU, 2013).

Υπάρχουν 2 κλάσεις κατηγοριών MOOCs (Conole, 2013):

Τα cMOOCs,  τα οποία είναι εμπνευσμένα από την παιδαγωγική θεώρηση της διασυνδεδεμένης μάθησης- connectivism (connectivist-MOOCs).  Τα μαθήματα βασίζονται στο παιδαγωγικό μοντέλο που υποστηρίζει τις αρχές της συνεργατικής μάθησης και της κοινωνικής δικτύωσης.  Τα cMOOCs, τρέχουν σε ανοικτές διαδικτυακές πλατφόρμες και καθοδηγούνται από τους εκπαιδευτικούς από ποικίλα πανεπιστήμια (πολλά μαθήματα προσφέρονται από τα πανεπιστήμια της Athabasca και Manitoba στον Καναδά).  Μερικά παραδείγματα μαθημάτων που προσφέρονται είναι του David Wiley το μάθημα "Open Education", το μάθημα "Personal Learning Environments and Networks (CCK11)", και το μάθημα "Learning Analytics (LAK12)".

Τα xMOOCs, εμπνέονται από την παιδαγωγική θεώρηση της γνωστικής και συμπεριφοριστικής θεωρίας με έμφαση στην ατομική μάθηση (eXtension of something else - MOOCs).
Αυτά τα μάθηματα βασίζονται στο παιδαγωγικό μοντέλο που υποστηρίζει τις αρχές των παραδοσιακών πανεπιστημιακών μαθημάτων (διάλεξη, διδασκαλία, συζήτηση, εργασίες κλπ.).  Τα xMOOCs, τρέχουν σε εμπορικές εξειδικευμένες πλατφόρμες που από παρόχους όπως runon Audacity, EdX, and Coursera και από γνωστά πανεπιστήμια όπως Harvard, Stanford, MITx, τα οποία προσφέρουν διαδικτυακές εκδόσεις των παραδοσιακών μαθημάτων τους.

Αναφορές

• Conole, G. (2013)MOOCs as disruptive technologies: strategies for enhancing the learner experience and quality of MOOC, Revista de Educación a Distancia, 2013
• Tharindu R. Liyanagunawardena, Andrew A. Adams, and Shirley A. Williams. “MOOCs: A Systematic Study of the Published Literature 2008–2012.” International Review of Research in Open and Distance Learning 14 (2013): 201–27.
• European Commission. “Report on Web Skills Survey: Support Services to Foster Web Talent in Europe by Encouraging the use of MOOCs Focused on web Talent—First Interim Report.” May 2014. Available online: http://goo.gl/0wIibc

Learning analytics

Το ερευνητικό πεδίο - Ανάλυση των μαθησιακών αποτελεσμάτων - (Learning Analytics - LA) βασίζεται στον αναπτυσσσόμενο τομέα της Τεχνολογικά Υποστηριζόμενης Μάθησης.  Οι κύριες κινητήριες δυνάμεις του LA είναι τα Μεγάλα Δεδομένα - Big Data ("σύνολα δεδομένων το μέγεθος των οποίων είναι πέρα από την ικανότητα των τυπικών εργαλείων λογισμικού βάσεων δεδομένων για να καταγράφουν, να αποθηκεύουν, να διαχειρίζονται και να αναλύουν"), η ηλεκτρονική μάθηση και η αυξανόμενη πολιτική / οικονομική ζήτηση για τη μέτρηση, ερμηνεία και βελτίωση των επιδόσεων των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.

Το ερευνητικό πεδίο του LA προέρχεται από τους κλάδους της Εξόρυξης γνώσης από εκπαιδευτικά δεδομένα (Educational Data Mining), Aνάλυση των ακαδημαϊκών αποτελεσμάτων (academic Analytics), ανάλυση των δεδομένων του παγκόσμιου ιστού (Web Analytics), Ανάλυση των Κοινωνικών Δικτύων (Social Network Analysis) και της Ηλεκτρονικής Επιχειρηματικής Ευφυΐας (Business Intelligence- BI) (Ferguson, 2012).

Ένας πρωταρχικός ορισμός του LA  είναι η χρήση των ευφυϊών δεδομένων, των δεδομένων του μαθητή και των μοντέλων ανάλυσης τα οποία αναπαριστούν τις πληροφορίες και τις κοινωνικές συνδέσεις ενώ προβλέπουν και συμβουλεύουν σε θέματα μάθησης (Siemens, 2010).

Η εμφάνιση του LA ως ένα πεδίο από μόνη της συγκεντρώνει διεθνή συζήτηση μεταξύ των ερευνητών (Dyckhoff et al., 2012). Το 2011, η κοινότητα των ερευνητών οργανώνει το πρώτο διεθνές συνέδριο "Conference on Learning Analytics and Knowledge (LAK 2011)" και ιδρύει την κοινότητα ‘Society for Learning Analytics Research’ (SoLAR).  Βασιζόμενοι στις εργασίες του συνεδρίου καθώς και της διεθνούς κοινότητας προέκυψε ένας λειτουργικός ορισμός για το LA "είναι η μέτρηση, συλλογή, ανάλυση και παρουσίαση των δεδομένων σχετικά με τους μαθητές και τις δράσεις, με σκοπό την κατανόηση και τη βελτιστοποίηση της μαθησιακής διαδικασίας καθώς και του περιβάλλοντος στο οποίο λαμβάνει χώρα".

Ο γενικός σκοπός του LA είναι η καταγραφή της συμπεριφοράς της μάθησης ώστε να αποκωδικοποιήσει, να μεταφράσει και να υποστηρίξει την εκπαιδευτική διαδικασία.  Τα προσδοκώμενα αποτελέσματα των LA εφαρμογών μπορούν να αποτελέσουν ένα χρήσιμο εργαλείο:

• Στους καθηγητές/δασκάλους: για την απεικόνιση της προόδου των μαθητών
• Στους μαθητές: για την ανατροφοδότηση ως προς την πρόοδο τους
• Στους διαχειριστές/διοικητικό προσωπικό: για τη διαχείριση της πληροφορίας σχετικά με τα μαθήματα (βαθμοί, πρόοδος, απουσίες)

Αναφορές

• Dyckhoff, A. L., Zielke, D., Bültmann, M., Chatti, M. A., & Schroeder, U. (2012).Design and Implementation of a Learning Analytics Toolkit for Teachers. Educational Technology & Society, 15 (3), 58–76.
• Ferguson, R.(2012). Learning analytics: drivers, developments and challenges. International Journal of Technology Enhanced Learning, 4(5/6) pp. 304–317.
• Siemens, G. (2010). What are Learning Analytics? Retrieved July 29, 2011, from http://goo.gl/LPrBa

Ευφυή Συστήματα Διδασκαλίας - Intelligent Tutoring Systems (ITSs)

Το 1982, οι Sleeman και Brown κάνοντας επισκόπηση της βιβλιογραφίας στο πεδιό των Συστημάτων Μάθησης με υποβοήθηση του Υπολογιστή (Computer Aided Instruction - CAI) αναγνώρισαν ένα προηγμένο τύπο συστημάτων, τα Ευφυή Συστήματα Διδασκαλίας (Intelligent Tutoring Systems - ITS).

Τα ITSs είναι συστήματα υποστηριζόμενα από υπολογιστή που αξιοποιούν τις λειτουργικότητες και τις μεθόδους του πεδίου της Τεχνητής Νοημοσύνης (Artificial Intelligence).  Το στοιχείο κλειδί είναι η δυνατότητα τους να παρέχουν στον χρήστη προσαρμοζόμενη παρουσίαση του εκπαιδευτικού περιεχομένου(Vassileva, 1997).  Τα ITSs δημιουργούν μοντέλα αναπαράστασης των παιδαγωγικών αποφάσεων και δημιουργούν όψεις της δυναμικής του κάθε εκπαιδευόμενου ώστε να προσαρμόζουν δυναμικά το περιεχόμενο ή το στυλ της διδασκαλίας (Wenger 1987). 

Μερικές διαδεδομένες τεχνικές των ITS είναι αλληλοχία του προγράμματος σπουδών (curriculum sequencing technology), η ανάλυση ευφυών τεχνολογικών λύσεων (intelligent solution analyses) και η υποστήριξη επίλυσης προβλημάτων (problem solving support) (Brusilovsky and Peylo, 2003).

Αναφορές

• Brusilovsky, P., and Peylo, C. (2003). Adaptive and Intelligent Web Based Educational Systems.International Journal of Artificial Intelligence in Education Vol. 13, 156-169.
• D.H. Sleeman& J.S. Brown (1982). Intelligent Tutoring Systems: an overview. In Intelligent Tutoring Systems, eds D. Sleeman& J.S. Brown, Academic: London, pp1-11.
• Vassileva, J.: Dynamic Courseware Generation. Journal of Computing and Information Technology 5 (1997) 87-102.
• Wenger, E. (1987). Artificial Intelligence and Tutoring Systems. Los Altos, CA: MorganKaufmann.

Το εναλλακτικό, το ελεύθερο, το ανοικτό, ή το συνεργατικό σχολείο είναι έννοιες που αφορούν στις εκπαιδευτικές προσεγγίσεις που σχετίζονται με την ελευθερία των μαθητών να επιλέγουν από μόνοι τους τη διδασκαλία.  Σχετίζεται με το σύστημα Μοντεσσόρι, την κατ’  οίκον διδασκαλία (homeschooling), την προοδευτική εκπαίδευση το οποίο όμως δεν έχει σχέση με ένα συμβατικό σχολείο που ακολουθεί ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα σπουδών. 

Χρήσιμοι σχετικοί σύνδεσμοι:
Το ανεξάρτητο ντοκιμαντέρ «Η Απαγορευμένη Εκπαίδευση» που κυκλοφόρησε το 2012

πρωτότυπη έκδοση

με ελληνικούς υπότιτλους

Το Δίκτυο της εναλλακτικής εκπαίδευσης www.reevo.org

O Ισπανικός Σύλλογος για τη Δημοκρατική Εκπαίδευση - La Asociación Española por la Libertad Educativa http://www.libertadeducativa.org/

Το 4/θ Δημοτικό Σχολείο Φουρφουρά στην Κρήτη https://fourfourasweb.wordpress.com/

Το Ελεύθερο Σχολείο για παιδιά 0-3 χρονών στην περιοχή Colonia de Torrelodones της Μαδρίτης  http://www.lalibelula.com/index.html

Το Διεθνές Δίγλωσσο Σχολείο "El Dragón" για παιδιά από 3 ετών και άνω  http://eldragon.org/

Το Ηλιακό Λεωφορείο (https://www.facebook.com/iliakoleoforio)

Cultivating Peace (Via Permaculture) In The Mediterranean στην Πάρο

Training In Social Economy For Consultants στη Λάρισα (http://elearning.entre.gr/athena/ )

CMS είναι τα αρχικά γράμματα που προέρχονται από τις λέξεις (Content Management System), δηλαδή ένα Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου.   Αναφέρεται πρωταρχικά σε web περιεχόμενο.   Ένα CMS επιτρέπει στους χρήστες, μέσα από μια απλή διεπαφή,  να γράψουν, να επεξεργαστούν και να δημοσιεύσουν ένα άρθρο στο Διαδίκτυο χωρίς να απαιτείται εξειδικευμένη γνώση πληροφορικής. 

Ο διαχειριστής του περιεχομένου είναι ουσιαστικά ένα σύστημα το οποίο προσαρμόζει τον κώδικα και επικοινωνεί με τη βάση δεδομένων αυτόματα.
Υπάρχουν CMS δωρεάν και άλλα επί πληρωμή. 

Μερικά παραδείγματα δωρεάν ή  open source:
Drupal 
Joomla 
WordPress 
OsCommerce 

Cloud computing

Τα Υπολογιστικά νέφη ξεκινούν στο τέλος του 2007 και τώρα έχουν μετατραπεί στην επόμενη σημαντική τάση της βιομηχανίας των υπολογιστών, εφόσον προωθούν την ιδέα ότι οι χρήστες μπορούν να μετακινούν τα δεδομένα και τις εφαρμογές τους σε ένα απομακρυσμένο "Νέφος" και από εκεί να έχουν πρόσβαση με απλό και αποκλειστικό τρόπο.  Αυτό σημαίνει ότι τα υπολογιστικά νέφη παρέχουν ευελιξία στις υπολογιστικές υποδομές και στις υπηρεσίες του λογισμικού (Armbrust et al, 2009).

Υπάρχουν διάφοροι ορισμοί για τα Υπολογιστικά Νέφη, τα οποία αναφέρονται στις εφαρμογές που διανέμονται ως υπηρεσίες, υλικό υπολογιστή, λογισμικό και μπορούν να παρέχουν όλες αυτές τις υπηρεσίες.  Το νέφος είναι μία πλατφόρμα ή μία υποδομή η οποία επιτρέπει την εκτέλεση των υπηρεσίων ή των εφαρμογών ακολουθώντας συγκεκριμένες απαιτήσεις.

Υπάρχουν συγκεκριμένοι τύποι Νεφών: υποδομή ως Υπηρεσία Infrastructure as a Service (IaaS), Πλατφόρμα ως Υπηρεσία- Platform as a Service (PaaS) και Λογισμικό ως Υπηρεσία- Software as a Service (SaaS).

Αναφορές

• Armbrust, M; Fox, A; Griffith, R; Joseph, AD; Katz, RH; Konwinski, A; Lee, G; Patterson, DA; Rabkin, A; Stoica, I &Zaharia, M (2009), ‘Above the Clouds: A Berkeley View of Cloud Computing’. Technical Report No.UCB/EECS-2009-28 – available at http://goo.gl/Pc5G

Προσαρµοστικά Εκπαιδευτικά Συστήµατα Υπερµέσων (ΠΕΣΥ) - Adaptive Educational Hypermedia System (AEHS)

Ένα προσαρμοστικό εκπαιδευτικό σύστημα υπερμέσων (ΠΕΣΥ) είναι ένα διαδραστικό σύστημα που εξατομικεύει και προσαρμόζει το περιεχόμενο της ηλεκτρονικής μάθησης, παιδαγωγικά μοντέλα, και αλληλεπιδράσεις μεταξύ των συμμετεχόντων στο περιβάλλον, χρησιμοποιώντας διαφορετικές παραμέτρους και ένα σύνολο προκαθορισμένων κανόνων για την κάλυψη των ατομικών αναγκών, την προηγούμενη γνώση, τους τρόπους μάθησης, την εμπειρία και τις προτιμήσεις των χρηστών, όταν και εφόσον αυτές προκύψουν (Elnawawy & AbdElnabi & Harb, 2014).

Τα Προσαρμοστικά Υπερμέσα (ΠΥ) είναι μια εναλλακτική απάντηση στην παραδοσιακή προσέγγιση της ανάπτυξης των συστημάτων υπερμέσων που λέει «ένα μέγεθος ταιριάζει σε όλους».

Τα Προσαρμοστικά Συστήματα Υπερμέσων (ΠΣΥ) δημιουργούν ένα μοντέλο με στόχους, με προτιμήσεις και  γνώσεις του κάθε χρήστη, και χρησιμοποιεί αυτό το μοντέλο σε όλη την αλληλεπίδραση με το χρήστη, προκειμένου να προσαρμοστεί στις ανάγκες του (Brusilovsky, 1996). 

Για παράδειγμα, σε ένα μαθητή που βρίσκεται σε προσαρμοστικό εκπαιδευτικό σύστημα υπερμέσων (ΠΕΣΥ) θα του δοθεί μια παρουσίαση που είναι προσαρμοσμένη ειδικά στις γνώσεις του πάνω σε ένα θέμα (De Bra & Calvi, 1998), και μια προτεινόμενη γκάμα από σχετικές συνδέσεις για να προχωρήσει περαιτέρω (Brusilovsky, Eklund, & Schwarz, 1998b). (Brusilovsky, 2003).

Αναφορές

• Brusilovsky, P. (2003). Developing adaptive educational hypermedia systems: From design models to authoring tools. In Authoring tools for advanced technology Learning Environments (pp. 377-409). Springer Netherlands.
• Elnawawy, T., AbdElnabi, A., & Harb, H. (2014). Adaptive Educational Hypermedia System. International Journal of Electronics Communication and Computer Engineering, 5(1), 68.

Είσαι ακόμα υπερήφανος που το παιδί σου από μικρό παίζει την τεχνολογία στα δάχτυλα; Μια συνέντευξη - σταθμός για την ανάπτυξη των παιδιών στον τεχνολογικό κόσμο που ζούμε.

Απαντήσεις για τις πιο συχνές απορίες σχετικά με το gamification